Kişilik nedir sorusu ile bu hafta yazıma başlamak istiyorum? Evet kişilik nedir? Kişiliği oluşturan faktörler nelerdir? Kişilik doğuştan mı gelir yoksa çevrenin etkisiyle oluşan bir durum mudur?
Çeşitli kuramlara göre yüzeysel olarak kişilik tanımı yaparak başlayalım.
Psikanalizcilere göre kişilik İd, Ego ve Süper egonun birleşimi sonucu oluşur. İd haz ilkesine göre çalışan kişiliğimizin ilkel yönü, ego id ile süper ego arasında dengeyi kuran gerçeklik terazisi, süper ego ise ahlak ilkesi ile çalışan yapıdır. Bu yapıların birleşimi kişiliğimizi ortaya koyar.
Davranışçılar kişiliği klasik ve edimsel koşullanma yolu ile öğrenilmiş bir yapı olarak görür.
Hümanistler ise kişiliğin birey tarafından oluşturan özel bir yapı olarak görür…
Kişilik aslında kalıtım ve çevrenin bir ürünü olarak ortaya çıkar. Özellikle üzerinde durmak istediğim asıl mesele doğum sıramız ve kardeş sayımızın bizim kişiliğimizi nasıl etkilediği yönünde. Kardeş sayısının kişiliğimizi etkilediği yönündeki teoriyi ortaya atan kuramcı Adler’dir. Adler ilk çocuk, ortanca çocuk , son çocuk ve tek çocuk olmak üzere kişilik durumundan bahsetmiştir.
1.İlk Çocuk
İlk çocukları inceleyecek olursak ailenin göz bebeği konumundadır. Anne ve babalar ilk çocuk olmasından dolayı tecrübesizdir ve ailenin bu tutumundan etkilenirler. Gel gelelim kendilerine tahtlarını kaybeden krallar denildiği de duyulmuştur. Kardeşin gelmesi ile ilgi paylaşılmaya başlar ve tahtından kaldırılmış kral pozisyonuna düşer. Bu sefer ilk çocuklar kendilerini ispatlamak zorunda kalırlar. Bu sebeplerden dolayı lider olma özelliği gösterirler, güç odaklıdırlar, mükemmeliyetçilerdir, baskın karakterli ve girişimcidirler.
2.Ortanca Çocuk
Ortanca çocuklar ilk çocuk ile rekabet ortamındadır. Anne babanın daha fazla deneyim sahibi olmalarından dolayı daha hızlı gelişim gösterirler. Kalabalık bir ortamda oldukları için farklı görüşlere daha açıklardır. Kardeşleri ile sık sık tartışsalar da adaleti savunurlar. Arkadaş çevreleri daha geniştir. Empati yeteneği yüksek, açık fikirli, esnek, diplomatik tavırlı hoşgörülü bireylerdir.
3.Son Çocuk
Son çocuklar evin en küçüğü olmasından dolayı herkes tarafından şımartılan ilgi gören çocuklardır. Kaç yaşına gelirse gelsinler bebek gibi bakılır ve davranılır bu sebepten dolayı daha fazla benmerkezci bir yapıya sahip olurlar. Genelde ailenin neşe kaynağı konumundadırlar. Son çocuklar genellikle daha fazla onaylanma ve takdir görmek eğilimine sahiptir. Aileleri tarafından her işleri görüldüğü için daha fazla bağımlı bir tavır sergilerler.
4.Tek Çocuk
Tek çocuklar genellikle ilk çocuklar ile benzer özellikler sergilerler. Etraflarında genellikle büyükler olduğu için yetişkinler ile iletişimleri oldukça yüksektir. Bu çocuklar mükemmeliyetçi, çalışkan, iletişim becerileri yüksek, vicdanlı ve lider ruhlu olurlar. Bir yandan ise benmerkezci, paylaşmakta zorlanan; motive edilmeyi, beğenilmeyi, ilgi odağı olmayı ve onaylanmayı isteyen bireylerdir.
0 Yorumlar