Önceki yazımda epilepsinin tanımını kaleme almıştım. O yazıda epilepsili bireylerin nöbet geçirebileceği fakat nöbetlerin nedenlerini en modern araştırma yöntemleri ile dahi bulabilmek mümkün olmadığından bahsetmiştik. Fakat henüz epilepsinin neden belli zamanlarda nöbet geçirdiği genellikle çok fazla bilinmemekle beraber, bazı olayların, nöbet geçirmeyle belli bir bağlantısı olduğu bilinmektedir. Aşağıda bahsedilen durumların bazen tetikleyici olduğu görülmektedir:
• Yoğun stres,
• Uzun süre uykusuz kalmak,
• Bilgisayar oyunları veya diskotek ışıklandırması gibi güçlü ışık etkenlerine maruz kalmak,
• Beden ısısında büyük değişikliklerin ortaya çıkması, yüksek ateş gibi durumlar,
• Aşırı alkol alınmasından sonra,
• Yasal olmayan maddeler kullanmak,
• Düzensiz yemek, kontrolsüz diyet ve benzeri beslenme bozuklukları,
• Büyük bir çaba sarfetme öncesi veya sonrası nöbet gelebilir,
• Alkol,
• Sigara,
• Kola,
• Çay,
• Fotik uyaranlar,
• Televizyon
• Karanlıkta tv, bilgisayar kullanımı
Ne kadar dikkat edip kısıtlamalar yapsak bile nöbetle karşılaşmamız oldukça olasıdır. Peki nöbet anında yapılması ve yapılmaması gerekenlere ilişkin bazı basit kurallardan bahsedelim ;
Büyük bayılma şeklinde nöbet geçirmekte olan çocuğunuza yapılacak şey onu olabilecek zararlardan korumak ile sınırlıdır.
Sakin olun, çocuğun yanından ayrılmayın, yardım gerekiyorsa bir başkasını bu işle görevlendirin.
Çocuğu yere yatırın, etrafındaki sivri maddeleri ortadan kaldırın.
Çocuğu yan döndürüp tükrüğünün dışarı akması ve daha rahat nefes alıp vermesi için başını hafif yana arkaya eğin.
Elbiselerini gevşetin, şayet takıyorsa gözlüklerini çıkartın, hastanın dilini ısırmasını engellemek amacıyla elle veya bir cisimle çeneyi açmaya çalışmayın, ağzına hiçbir şey koymayın. Ancak ağızdaki yiyecek maddelerinin çıkartılması yararlı olur.
Üzerine su dökmeyin, zorla nefes aldırmaya çalışmayın, çocuğu sallayarak ya da yüzüne vurarak, bazı maddeler koklatarak uyandırmaya çalışmayın.
Nöbet esnasında ilaç vermeye çalışmayın, doktorunuzun önerileri dışında kendi kendinize nöbetin geçmesine yönelik hiçbir şey yapmayın.
Unutmayın ki nöbet sonrasında çocuk yorgun, ne yaptığını bilmez haldedir, bu aşamada elinizden geldiğince sakin bir şekilde teskin ederek bu durumun düzelmesini bekleyin, güven verici olun.
Nöbetler hakkında verebileceğiniz tüm bilgiler hem çocuğunuza, hem de doktorunuza yardımcı olacağından dikkatli bir gözlem daha sonra doktorunuzun sorularını cevaplamada çok işe yarayacaktır.
Akıllıca gözlemek akılsızca müdahele etmekten daha yararlı olacaktır.
Nöbet 10 dakikadan uzun sürerse ya da kısa bir süre sonra tekrarlarsa doktorunuza haber verip tavsiyelerine uyun ya da en yakın sağlık merkezine başvurun.
Son olarak unutulmamalıdır ki tehlikeli görünümüne rağmen epilepsi nöbeti öldürücü değildir.
İsmail E. KABAK
Yazılarımızdan anında haberdar olmak ve bizi desteklemek için abone olmayı unutmayınız.
0 Yorumlar